Obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności i faktura MPP

Do niedawna mechanizm podzielonej płatności był dobrowolną formą regulowania należności. Od 1 listopada 2019 roku stał się obowiązkowy w kilku branżach. Można powiedzieć, że pojawił się również nowy typ dokumentu - faktura MPP. Dokonanie płatności z pominięciem split payment może skutkować poważnymi sankcjami finansowymi i dla sprzedawcy i dla nabywcy. W związku z tym podczas każdej transakcji obydwie strony powinny wykazać się czujnością.

Obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności

Split payment to bezgotówkowa metodą regulowania zobowiązań za nabyty towar lub usługę. Płatności dokonuje się poprzez formularz bankowy - komunikat przelewu. Rozdziela on płatność z faktury na dwa rachunki bankowe - kwotę netto na rachunek rozliczeniowy, kwotę VAT na rachunek VAT.
Aby transakcja była zrealizowana zgodnie z zasadą podzielonej płatności:

1. musi zachodzić pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w obustronnie profesjonalnym obrocie gospodarczym (klientem musi być podmiot biznesowy)
2. wystawca na dokumencie sprzedaży musi wskazać kwotę podatku VAT (nie może to być faktura bez vat, faktura marża czy faktura wystawiona na osobę fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej)
3. być opłacona w walucie polskiej.

W przypadku obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności, warunki określa ustawa o VAT:

Art. 108a ust. 1a, Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług: Przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności.

Jak wynika z powyższego przepisu przedsiębiorca, który dokonał zakupu towarów lub usług do firmy na kwotę przekraczającą 15 000 zł, wśród których znalazły się pozycje z załącznika nr 15, jest zobowiązany zastosować mechanizm podzielonej płatności w celu uregulowania zobowiązań wynikających z faktury.

Towary i usługi wymienione w załączniku nr 15

Obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności obejmuje między innymi sprzedaż następujących towarów i usług:

    • węgiel kamienny
    • węgiel brunatny (lignit)
    • wyroby ze stali i stopów żelaza (pręty, rury, przewody rurowe, kątowniki i kształtowniki)
    • metale szlachetne, nieobrobione plastycznie lub w postaci półproduktu i proszku (platyna, złoto, srebro)
    • metale nieżelazne (miedź, ołów, aluminium, cynk, cyna, nikiel)
    • komputery, laptopy i pozostałe maszyny do automatycznego przetwarzania danych
    • podzespoły komputerowe (procesory, dyski HDD i SSD)
    • tusze i tonery do drukarek i fotokopiarek
    • telefony komórkowe, smartfony
    • konsole do gier wideo i pozostałe urządzenia do gier zręcznościowych lub hazardowych z elektronicznym wyświetlaczem
    • cyfrowe aparaty fotograficzne, kamery wideo
    • biżuteria oraz wyroby jubilerskie
    • akumulatory elektryczne i ich części
    • części do silników
    • złom, odpady oraz surowce wtórne

    • usługi budowlane
    • usługi szklarskie
    • usługi związane z wykonywaniem wykopów i wierceń
    • sprzedaż hurtowa części i akcesoriów do pojazdów samochodowych i  motocykli
     

Cechy faktury MPP

W Art. 106e ust 1 ustawy o VAT, dodano punkt, który odnosi się do faktury MPP:

Art. 106e ust 1 pkt 18a Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług: w przypadku faktur, w których kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, obejmujących dokonaną na rzecz podatnika dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy – wyrazy „mechanizm podzielonej płatności”.

Faktury dokumentująca nabycie towarów lub usług wymienionych w nowym załączniku, której wartość brutto przekracza 15 000 zł, musi zawierać wyżej wymienioną adnotację. Adnotacja powinna się znaleźć również w sytuacji, kiedy tylko część pozycji to towary wrażliwe, a pozostałe to pozycje nie objęte obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności. Nie ma przy tym znaczenia, że wartość samych towarów lub usług wrażliwych jest niższa niż 15 000 zł.
Jeżeli faktura składa się z kilku pozycji towarowych/usługowych, a tylko część z nich jest wymieniona w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, to obowiązek uregulowania należności podzielonym przelewem dotyczy tylko tych z załącznika. Co nie oznacza, że nabywca, który całą kwotę zapłaci poprzez komunikat przelewu, narusza prawo.

Sankcje dla sprzedawcy i nabywcy

Za nieoznaczenie faktury MPP wymaganą adnotacją, na wystawcę dokumentu mogą zostać nałożone sankcje finansowe - dodatkowe zobowiązanie w wysokości 30% VAT z faktury. Przy czym dotyczy wyłącznie kwoty podatku za towary i usługi wymienione w załączniku nr 15 do Ustawy o VAT. Organy skarbowe mogą odstąpić od nałożenia kary na sprzedawcę, gdy nabywca dobrowolnie dokonał zapłaty z zastosowaniem podzielonej płatności.

Również na nabywcę towarów i usług wrażliwych może zostać nałożona kara finansowa, gdy pomimio obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności, wybrał inną formę zapłaty. Dodatkowo nabywca nie stosujący obowiązkowego split payment, nie zaliczy takiego wydatku do kosztów uzyskania przychodu. Sankcja finansowa ze strony fiskusa nie musi być stosowana, jeżeli sprzedawca towarów lub usługodawca rozliczył cały podatek należny wynikający z tej faktury.

Jeżeli sprzedawca zapomni dodać do faktury wymaganą adnotację, to może wstawić fakturę korygującą. Natomiast jeżeli nabywca ma uzasadnione podejrzenie , że faktura zakupu powinna mieć adnotację „mechanizm podzielonej płatności”, to także może skorygować dokument poprzez wystawienie noty korygującej.